سرطان بطور فزاينده‌اي از شايع‌ترين بيماريهاي جهان در دهه‌هاي آينده خواهد بود بگونه ای که تعداد موارد جديد سرطاني در سال 2020 به 15 ميليون نفر افزایش یافته است كه حدود 60% اين موارد جديد، یعنی 9 میلیون نفر از این بیماران در كشورهاي كمتر توسعه یافته زندگی میکنند.
سرطان در بسياري از كشورها پس از بيماريهاي قلبي-عروقی ، دومين علت شايعِ مرگ و مير محسوب ميشود. در كشور ما نيز طبق آمار موجود، سرطان سومين عامل مرگ و مير هموطنانمان پس از بيماريهاي قلبي و سوانح (حوادث رانندگي) است. سرطان به عنوان یکی از معضلات جامعه بشری با تهدید انسانها در تمام گروههای سنی سبب خسارات جانی و مالی فراوانی میشود که کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست. طبق آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت، 18 تا 22 درصد مردم در طول عمرشان مبتلا به سرطان میشوند، ولی خبر خوب این است که 35 تا 40 درصد سرطانها با تغییر سبک زندگی ناسالم به سوی روش های سالم تر زندگی، قابل کنترل وپیشگیری هستند. عامل محیطی نیز در بروز سرطان نقش دارند که برخی از این عوامل بصورت فردی قابل کنترل است و برخی دیگر از طریق نظام جمعی قابل کنترل هستند. تغذیه و ورزش و پرهیز از ورود مواد سرطانزا به بدن از مراقبتهای فردی می باشد در حالیکه آلودگی محیط زیست اعم از هوا، آب و خاک از مواردی هستند که توسط برنامه های کلان جامعه قابلیت پایش و کنترل دارند.
در این بخش به معرفی تعدادی از شایع‌ترین سرطانها در ایران و مراقبتهای آن می‌پردازیم:
سرطان پستان
شایع‌ترین سرطان در زنان ایرانی، سرطان سینه است. سن ابتلا به سرطان سینه در زنان ایرانی پنج تا ۱۰ سال کمتر از کشور‌های دیگر است. از علائم این نوع سرطان می‌توان به درد، ترشح، احساس وجود توده پس از لمس، تغییر رنگ، تغییر شکل، سفتی یا شلی پوست، بزرگی غده لنفاوی زیر بغل و تغییر اندازه اشاره کرد.
برخی از دلائل بروز این نوع سرطان، نازایی، بلوغ زودرس، یائسگی دیررس و چاقی پس از یائسگی می‌باشد.
سرطان‌های دستگاه گوارش (مری، معده، روده و ...)
این نوع سرطان، سومین علت شایع مرگ‌و‌میر در ایران است. از میان انواع این سرطان، سرطان معده در صدر قرار دارد. عوامل مختلفی مانند افزایش سن، الگوی نادرست زندگی، تغذیه نامناسب و آلودگی‌های محیطی و شغلی در بروز این سرطان موثرند. این سرطان در آقایان و افرادی که گروه خونی A دارند، بیشتر است. سرطان معده اغلب در افراد بالای ۴۰ سال اتفاق می‌افتد و در افراد زیر ۴۰ سال به ندرت بروز می‌کند.
سرطان پروستات
سرطان پروستات، پیشرفت سرطان در پروستات است که غده‌ای در دستگاه تناسلی مردان است. بیشتر سرطان‌های پروستات آرام رشد میکنند، اما برخی نسبتاً سریع رشد میکنند. سلول‌های سرطانی ممکن است از پروستات گسترش یابد و به دیگر بخش‌های بدن برسند، به ویژه استخوان‌ها و گره‌های لنفاوی. این بیماری ممکن است در آغاز علائمی را نشان ندهد. در مراحل پیشرفته‌تر می‌تواند مشکلاتی را در ادرار کردن، خون در ادرار یا درد در ناحیهٔ لگن و کمر هنگام ادرار به وجود آورد.
سرطان‌های سر و گردن
سرطان سر و گردن قسمت‌های مشخصی از این دو ناحیه بدن انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. اغلب، سرطان سر و گردن به معنای سرطان‌هایی است که دهان، گلو و بینی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. سرطان‌هایی که در این ناحیه شکل می‌گیرند، به طور معمول رشد و توسعه خود را از سلول‌هایی که بخش خارجی و مرطوب درون سر و گردن را پوشش می‌دهند، آغاز کرده که از آن جمله می‌توان به غدد بزاق در گلو و دهان اشاره کرد.
احساس فشار در داخل جمجمه، سردرد که غالبا صبح‌ها بدتر میشود، تهوع و استفراغ، تغییر در صحبت کردن یا شنیدن یا دیدن، مشکلات در تعادل و راه رفتن، مشکلات در تفکر و حافظه، انقباض و حرکت شدید و کشش ماهیچه، بی‌حسی یا گزگز دست‌ها و پاها، ضعف، تشنج، تاری دید، تغییرات هشیاری، بی‌خوابی و گیجی از علائم این نوع سرطان هستند.
